Khuyết tật vận động ở trẻ em: Cần phát hiện và điều trị sớm

Có nhiều dạng khuyết tật vận động, đó là những dị tật, khiếm khuyết ở tứ chi ảnh hưởng đến vận động, sinh hoạt, thể chất... Do vậy, phụ huynh có con bị khuyết tật cần lưu ý để phát hiện và điều trị kịp thời, giúp cho trẻ có cuộc sống tốt đẹp.

Theo các chuyên gia, một số dấu hiệu ban đầu của trẻ bị khuyết tật vận động mà các phụ huynh cần lưu ý để phát hiện sớm như: Trẻ bất thường về cấu trúc; suy giảm chức năng vận động (phản xạ vận động bất thường, thiếu khả năng điều phối vận động phù hợp với lứa tuổi, vận động lặp lại hoặc dừng lại không có lý do, thăng bằng kém, trương lực kém); chậm phát triển vận động (không đạt được các mốc phát triển phù hợp với lứa tuổi chẳng hạn như điều khiển đầu, lẫy, điều khiển thân mình, ngồi, đứng, bò…); suy giảm vận động (trương cơ lực hay vận động có chiều hướng yếu đi thay vì trở nên tinh vi và mạnh mẽ hơn); suy giảm chức năng sinh lý thần kinh (biểu hiện bất thường ở hành vi mút, nắm, tư thế, phản xạ, trương lực cơ, vận động chậm chạp).

Bệnh nhân Đặng Quốc Huy bị tật vòng thắt bẩm sinh ở tay vừa được phẫu thuật tại Bệnh viện Chỉnh hình và phục hồi chức năng Quy Nhơn.

“Dựa vào sự phát triển theo tuổi, các hoạt động, sinh hoạt, những biểu hiện trên cơ thể trẻ, chúng ta có thể phát hiện ra trẻ bị khuyết tật vận động. Trong các dạng khuyết tật, bàn chân bẹt là dạng khó phát hiện, khó nhận thấy vì theo quan niệm dân gian, bàn chân bẹt là bàn chân đầy đặn, tướng số giàu có. Tuy nhiên, đó là một quan niệm sai lầm, nếu không chữa trị kịp thời sẽ không những ảnh hưởng đến bàn chân, sinh hoạt, đi đứng mà dần dà sẽ ảnh hưởng đến cột sống, cổ... Ở các trẻ bị tật vẹo cổ phải được phát hiện trước 2 tháng tuổi, nếu lớn dần sẽ gây biến dạng cho toàn khuôn mặt và điều trị rất khó”- Bác sĩ CKI Phan Trần Đại Nhân, Trưởng Khoa khám của Bệnh viện Chỉnh hình và phục hồi chức năng Quy Nhơn, lưu ý.

“Trong phát hiện và điều trị trẻ khuyết tật vận động, cùng với các tác động y tế, còn có vai trò rất quan trọng của cha mẹ, trước hết là cần lưu ý theo dõi, phát hiện sớm các điểm bất thường trên cơ thể, hoạt động của con để đưa đến cơ sở y tế điều trị kịp thời. Tôi xin nhấn mạnh là đừng chần chừ! Trong quá trình điều trị, phụ huynh cần luyện tập, uốn nắn cho con để nâng cao hiệu quả điều trị...” Bác sĩ CKI PHAN TRẦN ĐẠI NHÂN

Có nhiều nguyên nhân gây ra khuyết tật vận động ở trẻ, dị tật có thể biểu hiện từ trước sinh, trong sinh, sau sinh. Tùy theo bệnh và giai đoạn bệnh, các bác sĩ sẽ có cách điều trị khác nhau như vật lý trị liệu, bó bột, phẫu thuật. Nếu trẻ bị khuyết tật được phát hiện kịp thời, có phương pháp điều trị càng sớm thì hiệu quả càng cao và ít tốn kém. Khi trẻ lớn, xương cơ bắt đầu cứng cáp thì phải can thiệp bằng phương pháp phẫu thuật, phải mất nhiều thời gian và  tốn kém chi phí.

Ở các trẻ bị khuyết tật nếu không được chữa trị kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng, đặc biệt càng lớn, cân nặng sẽ càng tăng, ảnh hưởng đến việc luyện tập, phục hồi. Như trường hợp em Võ Hữu Tánh (14 tuổi, quê gốc ở xã Tam Quan, Hoài Nhơn, hiện đang sống tại Lâm Đồng) bị bại não gây ảnh hưởng đến các chức năng vận động. Theo bố của Hữu Tánh cho biết, đã phát hiện con mình bị tật từ khi 5 tháng tuổi, hồi đó đặt đâu nằm đó chứ cháu không biết lật, hơn 10 tháng chưa biết ngồi. Gia đình đưa đi khám thì các bác sĩ bảo Tánh bị bại não, phải chữa chạy nhiều nơi. Tánh thường ở nhà với bà nội già yếu nên không giúp cháu luyện tập được, khiến cơ thể Tánh càng yếu thêm. Được đưa vào khám và điều trị tại Bệnh viện Chỉnh hình và phục hồi chức năng Quy Nhơn, đến nay sau hơn 2 tuần được bác sĩ tiến hành mổ thành công, hiện Tánh đã tự tập luyện đi lại, vận động được.

Em Lê Hoàng Yến Vy (Khánh Hòa) bị mắc chứng khớp giả bẩm sinh không được chữa trị kịp thời bởi hoàn cảnh gia đình khó khăn. Khi đưa vào chữa trị tại Bệnh viện Chỉnh hình và Phục hồi chức năng Quy Nhơn, các bác sĩ đã tiến hành phẫu thuật ghép xương gối để nối dài chân cho cháu. Hiện đã trải qua đến 5 lần phẫu thuật, Yến Vy đang tập đi lại trong ánh mắt theo dõi đầy hy vọng của người thân.
THẢO KHUY (Báo Bình Định)

Bạn biết gì về hội chứng serotonin

(Theo www.healthline.com)

Serotonin là gì?

Serotonin là một chất hóa học do tế bào thần kinh sản xuất. Nó gửi tín hiệu giữa các tế bào thần kinh của bạn. Serotonin được tìm thấy chủ yếu trong hệ tiêu hóa, mặc dù nó cũng nằm trong tiểu huyết cầu và trong toàn hệ thống thần kinh trung ương.

Serotonin được làm từ acid amin tryptophan thiết yếu. Axit amin này được nhập vào cơ thể của bạn thông qua chế độ ăn uống của bạn và thường được tìm thấy trong các loại thực phẩm như hạt, pho mát và thịt đỏ. Thiếu tryptophan có thể dẫn đến mức serotonin thấp hơn. Điều này có thể dẫn đến rối loạn tâm trạng, chẳng hạn như lo âu hoặc trầm cảm.

Serotonin làm gì?

Serotonin tác động đến mọi bộ phận của cơ thể, từ cảm xúc đến kỹ năng vận động của bạn. Serotonin được coi là một chất ổn định tâm trạng tự nhiên. Đó là hóa chất giúp ngủ, ăn uống và tiêu hóa. Serotonin cũng giúp:

giảm trầm cảm

điều chỉnh lo lắng

chữa lành vết thương

kích thích buồn nôn

duy trì sức khỏe của xương

Dưới đây là cách hoạt động của serotonin trong các chức năng khác nhau trên cơ thể của bạn:

Chuyển động ruột: Serotonin được tìm thấy chủ yếu trong dạ dày và ruột của cơ thể. Nó giúp kiểm soát vận động và chức năng của ruột.

Tâm trạng: Serotonin trong não được cho là điều hòa sự lo lắng, hạnh phúc và tâm trạng. Mức độ thấp của hóa chất có liên quan đến trầm cảm, và mức độ serotonin tăng lên do thuốc được cho là giảm kích thích.

Buồn nôn: Serotonin là một phần lý do khiến bạn trở nên buồn nôn. Sản xuất serotonin tăng lên để đẩy ra thức ăn độc hại hoặc làm xáo trộn nhanh hơn trong tiêu chảy. Hóa chất cũng tăng trong máu, kích thích phần não kiểm soát buồn nôn.

Giấc ngủ: Hóa chất này có nhiệm vụ kích thích các bộ phận của não kiểm soát giấc ngủ và thức dậy. Cho dù bạn ngủ hay thức giấc phụ thuộc vào khu vực nào được kích thích và thụ thể serotonin nào được sử dụng.

Máu đông máu: Tiểu cầu giải phóng serotonin để giúp chữa lành vết thương. Serotonin gây ra các động mạch nhỏ hẹp, giúp hình thành cục máu đông.
Sức khỏe của xương: Serotonin đóng một vai trò trong sức khỏe của xương. Mức serotonin cao đáng kể trong xương có thể dẫn đến loãng xương, làm cho xương yếu hơn.

Chức năng tình dục: Lượng serotonin thấp có liên quan đến tăng ham muốn tình dục, trong khi mức serotonin tăng có liên quan đến giảm ham muốn tình dục.
IBS và serotonin: Liên kết dạ dày-não

Serotonin và sức khỏe tâm thần

Serotonin giúp điều chỉnh tâm trạng của bạn một cách tự nhiên. Khi mức serotonin của bạn bình thường, bạn cảm thấy:

hạnh phúc hơn

bình tĩnh hơn

tập trung hơn

ít lo âu

cảm xúc ổn định hơn

Một nghiên cứu năm 2007 cho thấy những người bị trầm cảm thường có lượng serotonin thấp. Thiếu hụt serotonin cũng liên quan đến lo lắng và mất ngủ.
Những bất đồng nhỏ về vai trò serotonin trong sức khỏe tâm thần đã xảy ra. Một số nhà nghiên cứu trong các nghiên cứu lớn tuổi đã đặt câu hỏi liệu việc tăng hoặc giảm serotonin có thể ảnh hưởng đến trầm cảm hay không. Nghiên cứu mới hơn tuyên bố nó. Ví dụ, một nghiên cứu trên động vật năm 2016 đã kiểm tra chuột thiếu các thụ thể autoreceptors serotonin ức chế tiết serotonin. Nếu không có các autoreceptors, những con chuột có mức độ cao hơn của seroton.

Cách điều trị thiếu hụt serotonin

Bạn có thể tăng nồng độ serotonin của bạn thông qua thuốc và các tùy chọn tự nhiên hơn.

SSRI
Mức serotonin thấp trong não có thể gây ra trầm cảm, lo lắng và khó ngủ. Nhiều bác sĩ sẽ kê toa một chất ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc (SSRI) để điều trị trầm cảm. Chúng là loại thuốc chống trầm cảm được kê toa phổ biến nhất.

SSRI làm tăng mức độ serotonin trong não bằng cách ngăn chặn tái hấp thu hóa chất, vì vậy nhiều hơn nữa nó vẫn hoạt động. SSRI bao gồm Prozac và Zoloft, trong số những người khác.

Khi bạn đang dùng thuốc serotonin, bạn không nên sử dụng các loại thuốc khác mà không cần nói chuyện với bác sĩ của bạn. Trộn thuốc có thể khiến bạn có nguy cơ bị hội chứng serotonin.

Tăng cường serotonin tự nhiên

Ngoài các SSRI, các yếu tố sau đây có thể làm tăng mức serotonin, theo một bài báo đăng trên Tạp chí Tâm thần học và Khoa học thần kinh:

Tiếp xúc với ánh sáng rực rỡ: Ánh nắng mặt trời hoặc liệu pháp ánh sáng là biện pháp thường được khuyến cáo để điều trị trầm cảm theo mùa. Tìm một lựa chọn tuyệt vời của các sản phẩm trị liệu ánh sáng ở đây.

Tập thể dục: Tập thể dục thường xuyên có thể có tác dụng làm tăng tâm trạng.
Một chế độ ăn uống lành mạnh: Các loại thực phẩm có thể làm tăng lượng serotonin bao gồm trứng, phô mai, gà tây, các loại hạt, cá hồi, đậu phụ và dứa.
Thiền: Thiền có thể giúp giảm căng thẳng và thúc đẩy một viễn cảnh tích cực về cuộc sống, điều này có thể làm tăng đáng kể mức serotonin.

Về hội chứng serotonin

Các loại thuốc làm cho mức serotonin của bạn tăng lên và thâm nhập trong cơ thể có thể dẫn đến hội chứng serotonin. Hội chứng thường có thể xảy ra sau khi bạn bắt đầu dùng một loại thuốc mới hoặc tăng liều lượng của một loại thuốc hiện có.

Các triệu chứng của hội chứng serotonin bao gồm:

run rẩy

bệnh tiêu chảy

đau đầu

sự nhầm lẫn

Con ngươi giãn nở

nổi da gà

Các triệu chứng nghiêm trọng có thể bao gồm:

co giật cơ bắp

mất cơ nhanh nhẹn

độ cứng cơ bắp

sốt cao

nhịp tim nhanh

huyết áp cao

nhịp tim bất thường

co giật

Không có bất kỳ xét nghiệm nào có thể chẩn đoán hội chứng serotonin. Thay vào đó, bác sĩ của bạn sẽ thực hiện khám kiểm tra để xác định xem bạn có bị nó hay không.

Thông thường, các triệu chứng hội chứng serotonin sẽ biến mất trong vòng một ngày nếu bạn dùng thuốc chặn serotonin hoặc thay thế loại thuốc gây ra tình trạng này ngay từ đầu.

Hội chứng serotonin có thể đe dọa đến tính mạng nếu không chữa trị.

Điểm mấu chốt

Serotonin ảnh hưởng đến mọi bộ phận cơ thể của bạn. Nó chịu trách nhiệm giúp cho nhiều chức năng quan trọng chúng ta có được trong ngày. Nếu mức độ của bạn không cân bằng, nó có thể ảnh hưởng đến tinh thần, thể chất và cảm xúc của bạn. Đôi khi, sự mất cân bằng serotonin có thể có nghĩa là một cái gì đó nghiêm trọng hơn. Điều quan trọng là phải chú ý đến cơ thể của bạn và nói chuyện với bác sĩ của bạn về bất kỳ mối quan tâm nào.